Voleybol

Altışar kişilik iki takım arasında, bir alan ortasında gerilmiş olan ağ üzerinden bir topun karşılıklı olarak elle oynanması oyunu.

"4-2", "5-1" ve "modern 4-2" olmak üzere 3 çeşit temel taktiği bulunmaktadır. Bu taktikler aslen oyuncuların oyun sırasında aldıkları görevler ve yerleşimleriyle ilgilidir.

Bu görev ve yerlere göre oyuncular 5'e ayrılır; "pasör", "pasör çaprazı", "smaçör", "orta adamı" ve "libero".



Oynayanların görevleri

Pasör

Oyun kurucudur. Smaçörlere ve orta oyunculara, hücum yapmaları için pas atar. Oyun kuruluşuna göre sahada 1 veya 2 tane bulunur. Yine oyun kuruluşuna göre, 2 veya 3 numarada oynayabilir.


Pasör çaprazı

Pasör servise geçtiğinde öne gelen ve genellikle uzun pasla hucüm eden oyuncu. 2 numara oyuncusu da denilebilir. Bu oyuncu 4-2 taktiğinde görev alır.


Smaçör

4 numaradan oynayan ve genellikle uzun pasla hucüm eden elemanlara denir. Sahada bu görevde oynayan 2 oyuncu bulunur. Birisi servise geçtiğinde diğeri (yani "çaprazı") öne geçer, bu nedenle 4 numaradan sürekli olarak hücum yapılabilir.


Orta adamı

3 numaradan oynayan ve kısa,kurşun,arkaya dolanarak tek ayakla vurulan paslarla hucüm eden elemanlara denir. Bu görevle 2 oyuncu sahada yer alır. Birisi servise geçtiğinde diğeri (yani "çaprazı") öne geçer, bu nedenle 3 numaralı bölge de sürekli hucüm bölgesidir.


Libero

Takımın 7. oyuncusudur. Farklı renkli (genellikle takım formasının tam zıt renginde) forma giyer, diğer oyunculardan farklı olarak oyuncu listesinde adının yanında bir "L" ibaresi bulunur ve bu ibare bu oyuncunun o maç sırasında başka bir görevde kullanılamayacağını gösterir. Takımın savunma oyuncusudur. Oyun sırasında servis atılmadan önce, takımının o sırada savunmada olan oyuncularından biriyle yer değiştirebilir. Bu yer değiştirme, sahanın arka alanından gerçekleştirilir. Arka alanda parmak pas ve manşet alabilirken, topu 3 metre içinde parmak pasla alamaz. Yerine geçtiği oyuncu 4 numaraya geldiğinde ya da başka bir oyuncuyla değişmesi gerekiyorsa oyundan çıkar. Her iki durumda da oyuna tekrar girebilmesi için bir sayı beklemelidir. Servis atamaz ve 3 metre içinden hucüm yapamaz. Arka alandan hucüm yapabilir, ancak zıplayamaz.


Taktikler

4-2

İki pasör, iki smaçör ve iki orta oyuncu ile sahaya çıkılan taktiktir. Pasörler arka alanda savunma oyuncusu olarak sayılırken öne geldiklerinde pas atmakla görevlidirler. Hucüm görevinin sürekli olarak iki oyuncuda olması, bu taktiğin zayıf yönüdür.


5-1

Tek pasör, iki smaçör, iki orta adamı ve bir pasör çaprazıyla sahaya çıkılan taktiktir. Pasör arka alana geçtiğinde, öncelikli olarak bir savunma oyuncusudur. Top pasöre gelirse, pasör topu karşılar ve pası atmakla yükümlü olan oyuncu pasör çaprazı olur, aksi takdirde pasör 3 metre içine kaçarak pasını atar ve yeniden savunma pozisyonunu alır. Pasörün arkada olduğu pozisyon takımın 3 oyuncusunun hucüm edebildiği, dolayısıyla güçlü oldukları pozisyondur.


Modern 4-2

İki pasör, iki smaçör, iki orta adamı ile oynanır. 4-2'den farkı, pasörlük görevinin arka alanda bulunan pasöre ait olmasıdır, öne geçen pasör, pasör çaprazı gibi oynar ve takım sürekli olarak 3'lü hucüm yapabilir.


Pas Çeşitleri

Uzun Pas

Genellikle 4 ve 2 numara oyuncularına atılan yüksek pastır.


Kurşun Pas

4 ve 2 numara oyuncularının hücumlarını hızlandırmak amacıyla atılan, file köşelerine doğru ve fileye paralel olarak atılan pastır.


Kısa Pas

3 numara oyuncularına atılan pastır, hızlı hücumu sağlar ve karşı takımı savunması yerine yerleşmeden yakalama amacı taşır. Yüksekliği ve zamanlamasına göre; 3 çeşidi vardır.


Erken kısa

3 numara oyuncusu, top pasöre ulaşmadan önce hareketlenir ve top pasörle buluştuğunda havada olur, pasör topu oyuncunun eline atmalıdır.


Normal kısa

3 numara oyuncusu, top pasöre giderken hareketlenir ve top pasörle buluştuğunda zıplar,topla en yüksek noktada buluşup, topa vurur.


Geç kısa

3 numara oyuncusu, topa geç vurur.


Türkiye'de Voleybol

Türkiye’ye voleybol, ilk defa 1919 yılında Amerikalılar tarafından getirilmiştir. Türk okullarında bu sporu ilk olarak başlatan öğretmen Selim Sırrı Tarcan'dır. Okullararsında ilk şampiyona 1924 yılında yapılmış ve liselerarasında ilk şampiyonlukları erkelerde Kabataş Erkek Lisesi, kızlarda ise İstanbul Kız Lisesi kazanmıştır.

Kulüp takımları arasında da ilk resmi şampiyon olan takım 1924 yılında Beşiktaş'tır.